Studie: Hoe we echt denken over klimaatverandering

Miljoenen mensen wereldwijd inspireren en activeren om samen de aarde te vergroenen en af te koelen. Dat is één van de missies van Justdiggit. Om deze missie te bereiken, is het belangrijk om meer inzicht te krijgen in de houding en mening van mensen ten opzichte van klimaatverandering. Want mensen inspireren en activeren om mee te doen met onze vergroeningsmissie kan alleen wanneer ze hier ook voor open staan. Om meer inzicht te krijgen in de houding van mensen tegenover klimaatverandering, hebben we samen met partners Havas Media en MSI-ACI Europe drie onderzoeken uitgevoerd. In deze onderzoeken hebben we mensen uit verschillende Europese en Afrikaanse landen gevraagd naar hun mening over het veranderende klimaat en hun bereidheid om hun gedrag te veranderen om dit aan te pakken. Benieuwd naar de uitkomsten? Wij vertellen je er alles over!

Nederland
Het eerste onderzoeken focuste zich op het Nederlandse publiek. Hoe denken zij over klimaatverandering? En zijn zij bereid hun gedrag aan te passen om klimaatverandering tegen te gaan?

In het onderzoek kwam naar voren dat vrouwen en mensen in de leeftijdscategorie van 18-35 jaar in Nederland het meest betrokken zijn bij klimaatverandering1. Op de vraag of een groenere toekomst ook een betere toekomst betekent, was meer dan twee derde van de respondenten het eens. Verder gaf bijna twee derde van de ondervraagden aan dat zij denken dat nature-based solutions kunnen helpen klimaatverandering tegen te gaan (1).

Ondanks de relatief grote groep respondenten die gelooft in klimaatverandering en denkt dat de natuur daar een oplossing voor zou kunnen zijn, is er ook een vrij grote groep jongeren die helemaal niet gelooft in klimaatverandering. Bijna een kwart van de respondenten in de leeftijdscategorie 18-35 jaar was het eens met de stelling dat ‘klimaatverandering niet bestaat’ (figuur 1). Een kwart van deze groep gaf ook aan dat ze vinden dat we al genoeg doen om klimaatverandering tegen te gaan.

Figuur 1: Verschillende stellingen over onderwerpen gerelateerd aan klimaatverandering. Per stelling is het % van de respondenten weergegeven dat het eens is met de stelling. Zowel het totale aantal respondenten als de respondenten onderverdeeld in drie verschillende leeftijdscategoriën zijn weergegeven (1).

Meer dan twee op de drie Nederlandse respondenten in het onderzoek denken dat wij als mensen iets kunnen doen tegen klimaatverandering (1). Bij de vraag wat ze bereid zijn om te doen om deze verandering tegen te gaan, werden er vaak activiteiten benoemd die niet te veel moeite kosten. Dagelijkse handelingen zoals het scheiden (81%) en verminderen van afval (68%) werden vaak gekozen als activiteiten om duurzamer te leven (1). Dingen die meer geld kosten, zoals het kopen van tweedehands kleding (32%) en het eten van voedsel dat op een milieuvriendelijke manier is geproduceerd (26%), zijn minder populair.

Op de vraag of er mogelijk een verband bestaat tussen de recente natuurrampen waarmee de aarde wordt geconfronteerd en de klimaatverandering, antwoordde bijna de helft van de Nederlandse respondenten (47%) dat er volgens hen inderdaad een verband bestaat tussen deze twee factoren (1). Dit percentage is het hoogst onder vrouwen en jongeren. Een derde van de Nederlandse respondenten gelooft echter niet in dit verband.

Duitsland & Engeland
In het tweede onderzoek hebben we naast Nederlandse respondenten ook Duitse en Engelse respondenten toegevoegd. Met dit onderzoek wilden we kijken of mensen uit verschillende landen een verschillende houding hebben tegenover klimaatverandering.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de respondenten uit de verschillende landen over het algemeen dezelfde houding hebben tegenover klimaatverandering (2). Er was wel een verschil te zien in de mening over hoe we klimaatverandering moeten aanpakken (figuur 2). Waar slechts één op de drie Nederlandse respondenten vindt dat de overheid volledig verantwoordelijk is voor het tegengaan van klimaatverandering, ziet meer dan de helft van de Engelse en Duitse respondenten het als een taak van de overheid om klimaatverandering tegen te gaan (2).

Figuur 2: De houding van de Nederlandse, Engelse en Duitse respondenten tegenover klimaatverandering (2).

De dingen die mensen willen doen om klimaatverandering tegen te gaan, zijn ook verschillend per land. Zo geven de Duitse respondenten aan dat ze zich meer richten op voedselgerelateerde acties, terwijl de Nederlandse respondenten aangeven meer bezig te zijn met de isolatie van hun huizen, het gebruik van duurzame energie en waterbesparing (2).

Kenia & Zuid-Afrika
In het derde onderzoek hebben we ons gericht op respondenten uit Kenia en Zuid-Afrika. Onze missie is om miljoenen boeren in Afrika te inspireren en activeren om hun land te vergroenen. Maar hoe denken de mensen in deze gebieden over klimaatverandering, en denken zij dat vegetatie kan helpen om het land te herstellen?

In de afgelopen jaren is het aantal natuurrampen in het gehele Afrikaanse continent toegenomen. Uit het onderzoek bleek dat in Kenia en Zuid-Afrika bijna driekwart van de respondenten denkt dat de klimaatverandering de oorzaak is van deze natuurrampen (3). Daarnaast geloven de respondenten uit beide landen ook in het feit dat ze zelf kunnen helpen klimaatverandering tegen te gaan.

Door vegetatie terug te brengen in gedegradeerde landschappen in Afrika wil Justdiggit bijdragen aan het afkoelen van de aarde. De meeste respondenten in zowel Kenia als Zuid-Afrika geloven ook in de positieve effecten van deze nature-based solution (figuur 3). In Kenia is dit geloof iets sterker dan in Zuid-Afrika. Dit komt waarschijnlijk doordat meer mensen in Kenia van het land leven en dus het effect van het terugbrengen van vegetatie direct zien.

Figuur 3: De verwachte impact van het terugbrengen van vegetatie op het milieu door de Keniaanse en Zuid-Afrikaanse respondenten (3).

Conclusie
De meeste mensen in de onderzochte landen geloven dat het klimaat verandert en hebben het gevoel dat we hier iets aan moeten en kunnen doen. Vooral in Kenia en Zuid-Afrika, waar de negatieve effecten van het veranderende klimaat dagelijks worden gevoeld, hebben de mensen het gevoel dat we zelf actie kunnen ondernemen om de aarde weer groen en gezond te maken. Toch zijn er ook dingen waar we nog aan kunnen werken: Een kwart van de Nederlandse jongeren (18-35) gelooft nog steeds niet in klimaatverandering en een derde van de Nederlanders zegt geen relatie te zien tussen de recente natuurrampen en klimaatverandering. Bewustwording van het veranderende klimaat en vooral van de oplossingen om die verandering tegen te gaan, blijft daarom belangrijk. En dat is precies wat we bij Justdiggit doen. Met onze bewustwordingscampagnes willen we miljoenen mensen laten zien dat we, als we samenwerken, de aarde kunnen vergroenen en afkoelen. Doe jij ook mee? Dig in!

Referenties
1. Havas Media, MSI-ACI Europe BV & Justdiggit (2021). Baseline report: Attitude of Dutch citizens towards climate change & climate change-related non-profit organizations. (N=504)
2. Havas Media, MSI-ACI Europe BV & Justdiggit (2021). The attitude of citizens in Germany, the UK, and the Netherlands towards climate change & climate change related non-profit organizations. (N NL= 258 N DE= 509 N UK= 502 )
3. Havas Media, MSI-ACI Europe BV & Justdiggit (2021). The attitude of citizens in Kenya and South Africa towards climate change & nature-based solutions. (N SA= 269, N KE= 272)